Startside

Prosjektet Hammerfest Memoar starta den 4. september 2018, då Memoar, Norsk etnologisk gransking og Folkeminnesamlinga besøkte Gjenreisningsmuseets Venner som ein del av "Krafttak for munnleg historie i Noreg". Den kvelden og dagen etter vart det gjort ein serie intervju som blir publisert på denne sida og på www.minner.no når og viss forteljarane vil dela det dei har fortald.  Tanken er at museet, Gjenreisningsmuseets venner og andre i Hammerfest skal halda fram med minneinnsamlinga.
Det trengst frivillige til dette arbeidet - les meir om det her.  Kontaktperson på Gjenreisningsmuseet er Julia Stangeland . Kontaktperson i Memoar er Bjørn Enes 
Abonner på innlegg

Britt Heggem

lagt inn 15. sep. 2018, 01:06 av Bjørn Enes   [ oppdatert 2. okt. 2018, 01:07 av Julia Stangeland ]

Britt Heggem vart fyrst intervjua på ope møte arrangert av Gjenreisningsmuseets Venner i Hammerfest  den 4. sept. 2018, og så om att i eit provisorisk studio på museet dagen etter. Ho fortel i desse opptaka litt om tidlege barneår før krigen i Hammerfest. Det var ein vakker by, ho hugsar særskilt løkkuplane. Krigen kom - det blei ei trykka stemning. Ho hugsar bombeangrep, då ho gjekk på loftet for å sjå: Ho såg flammehav etter i brannbombe før mora fekk henta henne ned i kjellaren. Faren var styrmann på skøyta "Brynhild". Han hjelpte motstandsrørsla - mellom anna med å frakta ny sendar til motstandsgruppa "Lyra" i Kvalsund. Angjevarar avslørte dei, og faren blei arrestert og frakta til Møllergata 19. Mora og tre born flytta ut av byen på hytta. Der såg ho mellom anna russerfangar på  dødsmarsj frå Kirkenes. Så kom evakueringsordren. Dei fekk ikkje reisa heimom for å henta noko - måtte berre reisa i det dei sto og gjekk i. På vegen såg ho husdyr bli slakta og bygder bli brent - bedehuset på Skjervøy ville ikkje ta fyr. Dei budde i Harstad til 1947. Då fekk dei flytta heim att til ei brakke ved Storvannet. I 1952 var huset bygd opp att. Faren vart øydelagt av fangetida. Det kom mørke over han mange gonger. Då sa mor: "Gå inn til han du, Britt". Han døydde berre 61 år gamal. "Han lærte oss at me ikkje berre kunne få ting," seier ho. "At du må gjera opp for deg"

Opptaket vart gjort på Gjenreisningsmuseet i Hammerfest i dagane 4. og 5. september 2018. Intervjuar fyrste dag var Bjørn Enes, andre dag Line Esborg. Videoen er inntil vidare lukka med passord. Sørsmål om passordet må rettast til Britt Heggem. 

Britt Heggem:

 

: Opptak 4. september
00:00:00 Født i 1935
00:20:00 Før krigen var det løkkupler i Hammerfest
00:47:00 Då tyskerane kom ble det blending

Vi gjekk på skole i sakristiet og sorenskrivargarden
01:40:00 Far var styrmann. Skulle frakte sendar i bestikket.

Ein tysker sat på sendaren - «Sit du godt?»
02:47:00 Beskjeden kom om å reisa.
03:00:00 Russerfanger på marsj frå Kirkenes
03:44:00 Lastebil kjørte oss til Alta – så skøyte
04:05:00 All buskapen måtte slaktast. Foreferdeleg syn
04:17:00 Skøyta kom. Me fekk berre ta med oss 35 kilo
04:57:00 Stopp på Skjervøy – Bedehuset ville ikkje brenna
05:30:00 Harstad – fekk låne ei stue av privat familie
06:03:00 Seinare fekk vi et hus som tyskerane hadde hatt

Nytt opptak 5. september:
06:33:00 Da tyskerane kom kunne vi ikkje vera ute
07:18:00 Det var ein trykka stemning
07:47:00 Flyalarm – eg sprang på loftet for å sjå på
08:30:00 Det datt ei brannbombe – bildet står i hovudet mitt.
09:07:00 Vi starta skolegangen i sakristiet i Kirkeparken
09:40:00 Andre år gjekk me i Sorenskrivagården
10:10:00 Far var styrmann på «Brynhild» - frakta sender til «Lyra»
11:00:00 Ein tysk soldat sat på kassa med sendaren
11:45:00
12:00:00 Angivar avslørte dei – dei blei arrestert
12:30:00 Mor fekk henta skittentøyet hans
13:05:00 Far ble sendt til Oslo – til Møllergata 19
13:20:00 Vi flytta på hytta. Såg russerfanger på marsj frå Kirkenes.
14:50:00 Evakueringsordre – lastebil til Alta – skøyte til Hakkstabben
Alle dyr måtte slaktast
16:08:00 Det kom ei kolskøyte – Mor og tre barn – vi skulle være i lasteromet
17:15:00 Stopp i Skjervøy – tyskerane brente. Bedehuset ville ikkje ta fyr
18:12:00 Tyskerane rørte ingenting på kirkegårdar
18:40:00 Vi fikk ikkje ta med nokon ting frå Hammerfest.
19:26:00 Vi blei plasserte hos ein familie i Harstad. Omgangsskule
20:00:00 Det var kakerlakkar der tyskerane hadde vore
20:20:00 Far hadde stor familie i Hammerfest.
20:45:00 Etter krigen fekk vi et hus som tyskerane hadde hatt
21:15:00 Då alle tyskerane hadde reist, flytta vi til Harstadleiren
22:09:00 Då far kom tilbake fra Oslo
22:30:00 Det var de høye herrene som hadde med gjenreisinga som bestemte
23:00:00 Det var min jobb å passe veslebroren
23:20:00 Tilbake til Hammerfest i 1947.

Brakke ved Storvannet til huset var verdig i 1952
24:25:00 Vi matte skaffe alt på nytt.
24:50:00 På vei hjem fra Harstad fikk vi bo hos slekt i Tromsø

Det var flaut å bære nattpotta
25:30:00 Skjermbilde og avlusing på veien heim
26:30:00 Som storesyster hadde eg mange oppgåver
27:05:00 Mor bakte for folk. Eg måtte bæra kakene til dei som skulle ha dei
27:30:00 Far var veldig prega av tida som fange .
28:15:00 Vi fikk lite skolegang. Eg måtte ta andre klasse om igjen.
28:50:00 Eg sto ofte fast i skoletida – det susa i hodet hele tida
29:30:00 De voksne hadde nok med seg sjølve
30:00:00 Hammerfest før krigen – løkkupler
30:40:00 Det var mye klasseskiller før krigen – mindre etterpå
31:45:00 Suppestasjon – Søster Lise var eit fantastisk menneske
32:20:00 Mange år etter krigen visste ikkje folk sørpå kva som hadde hendt
33:20:00 Møtte mannen på Findus – han var på frysebåt
34:20:00 Februar – telefon «Æ har ein mann her som gjerne vil treffe dæ»
34:40:00 I august var vi gift. Vi fikk fem seks barn – fem levde opp.
35:17:00 Han hadde også opplevd litt av kvart – bombing i Kristiansund
36:00:00 Vi har også snakka mye sammenb med søsken og venninner.
36:50:00 Lærte å sy då eg var 14-15 år. Syr framleis
37:30:00 Eg hugsar frigjeringsdagen i Harstad – fullt av folk med flagg
38:50:00 (Samtale om bilde av 17.maifeiring 1945)
39:57:00 Eg ble tidleg vaksen – fekk så mykje ansvar
40:40:00 Far døydde tidleg. Han fekk det over seg då han var aleina

Mor sa: Gå inn til han far....
41:50:00 Då bror min tok til å arbeide, sa far at han skulle lære å betala for seg heime
Du kan ikkje berre få alt. Du må gjere opp for deg.
42:49:00 SLUTT

1-1 of 1